Het lijkt wat stiller geworden te zijn rondom de kinderopvangtoeslagaffaire (KOTA). Dat doet vermoeden dat er was gas is teruggenomen maar niets is minder waar. Op heel veel fronten wordt aan oplossingen gewerkt. Binnen Flanderijn hebben we hier dagelijks mee te maken. Tijd voor een update! 

Vanuit de Belastingdienst is de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen opgezet. Het UHT is het centrale orgaan dat de problemen voor de gedupeerde ouders moet oplossen en werkt daartoe met ouders en overkoepelende organisaties samen. 

Eerder heeft het kabinet toegezegd dat gedupeerde ouders een schadevergoeding ontvangen en dat de door de affaire ontstane schulden zullen worden betaald. De publieke schulden (bv. CJIB, Belastingdienst en gemeentelijke vorderingen) zijn inmiddels grotendeels kwijtgescholden, de private schulden moeten nog worden betaald. Door een moratorium is het voor schuldeisers op dit moment niet mogelijk om schulden die tijdens de toeslagenaffaire zijn ontstaan, op de gedupeerde te verhalen. De eerste moratoriums lopen op 12 februari 2022 af en dat zorgt voor haast bij het afwikkelen van die private schulden. De Belastingdienst en het UHT zijn voortdurend in gesprek met overkoepelende organisaties van schuldeisers. 

Voor de gerechtsdeurwaarders speelt de Koninklijke Beroepsorganisatie van Gerechtsdeurwaarders (KBvG) een voorname en actieve rol. Namens alle gerechtsdeurwaarders onderhouden zij contact met de Belastingdienst en het UHT en werken hard aan een methode om de afwikkeling van de schulden zo soepel mogelijk te laten verlopen. In de nieuwsbrief van de KBvG vertelt implementatiemanager Bart van Gerven meer over deze samenwerking.  

De KBvG en de Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders hebben er voor gezorgd dat de gerechtsdeurwaarders tweewekelijks de meest actuele stand van zaken ontvangen rondom erkende en niet-erkende gedupeerden. Om een beeld te geven van de totale omvang: in totaal zijn er nu (begin december 2021) 33.941 erkende gedupeerden. Daarvan zijn er 25.193 bekend bij de gerechtsdeurwaarders. Bijna 11.500 gedupeerden hebben schulden bij 1 tot 5 gerechtsdeurwaarders, meer dan 7.500 bij meer dan 10 gerechtsdeurwaarders. Dit geeft ook de complexiteit van de materie weer en juist daarom is het zo prettig dat veel externe datacommunicatie via het kanaal van de Stichting Netwerk Gerechtsdeurwaarders loopt. 

Op 21 oktober 2021 heeft de Staatssecretaris van Financiën haar beleidsbesluit Betalen Private Schulden gepubliceerd. In dit besluit keurt mevrouw Van Huffelen goed dat de Belastingdienst, onder bepaalde voorwaarden, private schulden overneemt of betaalt. Het besluit is geheel gericht op de gedupeerden. Zij moeten het initiatief nemen om hun private schulden te laten betalen. Daarbij gelden twee uitzonderingen: schulden aan zorgverzekeraars waarbij de wanbetalersregeling van het CAK van toepassing is én alimentatieverplichtingen. Deze kunnen respectievelijk op verzoek van de zorgverzekeraar of van het LBIO worden betaald. 

Onder de regeling voor schuldovername of betaling door de Belastingdienst vallen openstaande vorderingen van de gedupeerde ouder of toeslagpartner, de bijkomende rente en de kosten zoals incassokosten, gerechtelijke kosten en executiekosten. De schulden moeten zijn ontstaan na 1 januari 2006 en opeisbaar zijn geworden voor 1 juni 2021.  

Door de Belastingdienst worden de volgende schulden niet overgenomen of betaald: 

  • schulden die al zijn voldaan;  
  • privé-schulden (bijvoorbeeld aan familie) tenzij notarieel vastgelegd; 
  • hoofsommen voor hypotheken en kredieten; 
  • schulden uit een onrechtmatige daad; 
  • schulden die al zijn gecompenseerd.  

De keuze in het beleidsbesluit om het initiatief voor betaling bij de gedupeerde te laten, heeft wel grote gevolgen voor de uitvoering. Die lijkt complex te worden. Het proces voor de afwikkeling is nog niet helemaal uitgewerkt maar in hoofdlijnen komt het erop neer dat de uitvoering komt te liggen bij Sociale Banken Nederland. Dit is een consortium van 9 kredietbanken. Zij zorgen voor een portaal waar te betalen schulden kunnen worden ingediend. Dat moet dus gebeuren door de gedupeerde, maar die zal vaak ondersteund worden door een bewindvoerder of schuldhulpverlener. De schuldenlijst zal worden geverifieerd door een behandelaar, die ook de contacten met de schuldeiser onderhoudt. Er worden ongeveer 17.000 gedupeerden verwacht. Men verwacht hiermee te starten in januari 2021. De indiening van schulden is mogelijk tot eind 2023.  

In de loop van december 2021 zal duidelijk worden hoe er concreet vorm wordt gegeven aan het hiervoor beschreven beleidsbesluit. Wij houden vinger aan de pols. Zeker met opdrachtgevers die via hun overkoepelende organisaties (denk aan Zorgverzekeraars Nederland en de Nederlandse Vereniging van Banken) ook in gesprek zijn met het UHT, houden we voortdurend contact om er voor te zorgen dat afspraken op elkaar aansluiten en volledige compensatie van hoofdsom, rente en kosten zal plaatsvinden. Binnen Flanderijn beschikken we over een projectteam waarin alle kennis is gebundeld. Wanneer u vragen heeft over de consequenties voor uw opdrachten kunt u contact opnemen met uw relatiebeheerder. Die zal u in contact brengen met het projectteam.