Het verschil tussen de autonome en soevereine burger
Goed om te weten is dat er een wezenlijk verschil zit tussen autonome en soevereine burgers. Zo gelooft de eerste groep dat de Nederlandse overheid geen macht over hen mag uitoefenen. Hier hebben zij tenslotte nooit een contract voor getekend. Autonome mensen willen in vrijheid leven en zich onttrekken aan het systeem en alle daarbij horende financiële verplichtingen. Maar zich helemaal losmaken van de overheid doen ze niet. Ze maken namelijk wel aanspraak op de financiële voorzieningen die Nederland te bieden heeft, zoals de bijstand en toeslagen. De soevereine burger doet wel volledig afstand van elke externe autoriteit en maakt ook geen gebruik van voorzieningen uit het systeem. Zo hebben zij vaak ook geen paspoort of BSN-nummer meer.
Volgens het laatste rapport van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) gaat het om zo’n 10.000 mensen die zichzelf autonoom of soeverein verklaren. Deze beweging wordt door de AIVD omschreven als anti-overheidsextremisme en het gaat voornamelijk om coronasceptici, extreemrechtse mensen en mensen die in complottheorieën geloven. Het agressieve gedrag dat hier steeds vaker bij komt kijken geeft reden tot zorg.
‘’Ze proberen me te intimideren door me te filmen of dreigen met een burgerarrest’’
Pepijn Ligthart, Flanderijn collega en al ruim 20 jaar gerechtsdeurwaarder herkent de problematiek. ‘’Vaak zijn het mensen die al schulden hebben en op deze manier denken een uitweg gevonden te hebben.’’ Het niet erkennen van gerechtelijke bevelen en ook van de bevoegdheden van een gerechtsdeurwaarder, maakt het werk er niet makkelijker op. ‘’Ik heb met deze mensen veel meer tot nergens toe leidende discussies en ze proberen me te intimideren door me te filmen of dreigen met een burgerarrest. De politie komt hier overigens niet snel voor opdraven en de pogingen tot intimidatie raken mij niet zo. Echter maakt deze verbale agressie het wel moeilijker om een helpende hand te bieden’’, aldus Pepijn. Flanderijn hecht immers veel waarde aan het sociale aspect van de schuldproblematiek door in gesprek te blijven en samen te zoeken naar een werkbare oplossing. Maar omdat de autonome burger zo sterk overtuigd is van zijn eigen verhaal, willen ze meestal naar niemand luisteren. Met grotere problemen tot gevolg. Want zolang er niet betaald wordt, lopen de schulden alleen maar hoger op.
De autonome community
Autonomen en soevereinen weten elkaar vaak online te vinden en wisselen hier ook de nodige informatie met elkaar uit. Zo delen zij bijvoorbeeld brieven met allerlei ingewikkelde termen en verwijzingen die men kan gebruiken om het ‘contract’ met de overheid te beëindigen. Ook gaat er een brief rond waarmee ze denken 1,5 miljoen euro van de Belastingdienst te kunnen terugeisen. Achter de Belastingdienst zou namelijk een geheim trustfonds zitten waarin de Staat voor elke pasgeborene 1,5 miljoen euro plaatst. De belastingdienst ontving inmiddels ruim 8600 brieven van mensen die dachten aanspraak te maken op dit zogenaamde geld. Ook wordt er vaak verwezen naar rechten uit het UVRM (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens), zoals het recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van de persoon, het verbod op slavernij, het recht om als persoon erkend te worden, het recht op nationaliteit en het recht op vrijheid van vereniging. Waaruit ze stellen dat er geen belasting hoeft te worden betaald.\
Maar het gaat nog verder. Sommige autonomen verklaren hun huis tot ambassade door middel van een ambassadebordje of ze schaffen diplomatieke parkeervergunningen en paspoorten aan. Ook erkennen zij niet de wetten waar bijvoorbeeld de bevoegdheden van de gerechtsdeurwaarder op zijn gebaseerd maar sturen soms zelf wel dwangsommen naar de deurwaarder waarbij zij een beroep doen op diezelfde wetten.
Geen resultaat
Al deze pogingen om onder betalingen uit te komen hebben tot nu toe niet het ‘gewenste’ effect gehad. De mensen die 1,5 miljoen euro probeerden op te eisen bij de Belastingdienst kregen een ontvangstbevestiging en verder niets. Niet betaalde boetes worden verhoogd en dwangsommen richting een incassobureau of deurwaarder worden genegeerd. Daarnaast heeft de rechtbank in 2013 een duidelijke uitspraak gedaan over het UVRM: rechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zijn neergelegd in een voor ieder verbindende verdragen zoals het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en het Internationaal Verdrag voor de Burgerlijke en Politieke Rechten en als zodanig door de rechter zijn te toetsen. Deze verdragen staan belastingheffing van inwoners niet in de weg. Tenslotte wijzen rechters in Nederland autonomen en soevereinen er consequent op dat ieder die in Nederland woont, leeft of verblijft zich aan de Nederlandse wetten en regels moet houden.
Kortom, alle brieven en dreigementen worden als een ongefundeerde juridische theorie beschouwd die nergens toe leiden. Het is in de praktijk niet mogelijk om autonoom door het leven te gaan.
In gesprek blijven
Sommige autonomen of soevereinen schrikken van het feit dat hun acties en de hulpmiddelen die ze online aangereikt of gekocht hebben niets uitmaken. Dat geldt zeker voor die mensen die zich uit een soort van wanhoop om hun financiële situatie autonoom of soeverein hebben verklaard. De brieven en schuldeisers blijven terugkomen. De oplopende schulden zorgen uiteindelijk voor inbeslagnames, afsluitingen en ontruimingen. En dan staan ze op straat. Als het eenmaal zo ver is gekomen, is het heel moeilijk om weer een plek terug in de maatschappij te krijgen. Daarom is het juist zo belangrijk om het gesprek aan te blijven gaan. Deurwaarder Pepijn zegt: ‘’Er zijn altijd mogelijkheden, zoals bijvoorbeeld het treffen van een betalingsregeling of een doorverwijzing naar een bewindvoerder. Eén ding staat in ieder geval vast; een autonoom bestaan is niet de uitkomst.’’
Flanderijn is van mening dat het voorkomen en oplossen van betalingsachterstanden een gezamenlijke verantwoordelijkheid moet zijn. Samenwerking met schuldhulpverleners en maatschappelijke organisaties is van groot belang bij het oplossen van schuldsituaties. Bekijk hier met welke partijen wij samenwerken.