Overzicht met standpunten politieke partijen over schulden en armoede in relatie tot schuldhulp en incasso

In veel verkiezingsprogramma’s staan standpunten over schulden, armoede, schuldhulp en incasso. De ene partij heeft hier meer aandacht voor dan de andere. Wij hebben de standpunten van alle partijen die, volgens de laatste peiling, minstens één zetel behalen in november ’23, op een rij gezet. Hierbij hanteren we de volgorde van de peilingwijzer van I&O Research van 25 oktober 2023.

 

Standpunten Nieuw Sociaal Contract

Aanpak problematische schulden - Steeds meer mensen kampen door dalende inkomsten, prijsstijgingen en betalingsachterstanden met problematische schulden. Door boetes en incassokosten belanden veel mensen in een ‘schuldenfuik’. Eén op de vijf huishoudens heeft volgens het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) geldproblemen en zo’n 620.000 huishoudens kampen met problematische schulden. Er is veel geld en aandacht beschikbaar voor deze problemen, maar de resultaten blijven achter. We streven naar een significante daling van het aantal huishoudens met problematische schulden op korte termijn en naar een halvering van deze groep in 2030.

  • We ontmoedigen kopen op krediet door betere voorlichting via overheidscampagnes en door strengere regelgeving voor kopen op afbetaling.
  • De wettelijke normen voor de maximale rente en maximale incassokosten worden fors aangescherpt, zodat kleine schulden niet kunnen oplopen tot enorme onbetaalbare schulden.
  • Werkgevers die te maken krijgen met loonbeslagen en die hun werknemers met problematische schulden willen helpen, krijgen meer armslag. Er komen duidelijke regels wanneer hulp niet als belastbaar loon beschouwd wordt. Hierbij kan worden gedacht aan budgetcoaching en juridische hulp.
  • De overheid en semipublieke organisaties zijn grote schuldeisers, maar de afhandeling van schulden, betalingsregelingen en incasso vindt versnipperd plaats. Overheidsorganisaties zorgen ervoor dat mensen op één plek hun schuld afbetalen. De Belastingdienst en andere organisaties houden zich aan de beslagvrije voet, het absolute minimum dat iemand nodig heeft om te kunnen leven.
  • Samen met gemeenten bezien we hoe het bereik en de effectiviteit van de schuldhulpverlening kan worden verbeterd.

 

Standpunten VVD

Iedereen in armoede de kans geven hieruit te komen.

  • In Nederland mogen armoede en schulden nooit een doolhof worden waar je niet meer uit kunt komen. Dat kan alleen als meedoen beter beloond wordt, kinderen gelijke kansen krijgen en iedereen met schulden perspectief op een oplossing houdt.
  • Een einde aan werkende armen. In Nederland zou je met een voltijdsbaan rond moeten kunnen komen. We stellen onszelf het doel om werkende armoede zo snel mogelijk terug te dringen. Om dit te bereiken verhogen we het minimumloon.
  • Ieder kind moet de armoede kunnen ontstijgen. We gaan anders naar het bestrijden van armoede kijken. Kinderen kunnen er niks aan doen dat zij in armoede geboren worden. We willen dat nog meer kinderen dan nu de armoede ontgroeien. Zij verdienen gelijke kansen. We steunen gezinnen met kinderen.
  • We bestrijden dakloosheid. Je hebt een huis nodig om je leven op te kunnen bouwen. We willen dat dakloze mensen een flexwoning kunnen krijgen en houden de doelstelling van nul daklozen in 2030 vast. We bieden hen passende hulp en ondersteuning.
  • Niet profiteren van andermans geldproblemen. We gaan het doorverkopen van schulden als verdienmodel tegen. We gaan ‘Buy Now, Pay Later’constructies streng reguleren. Dit wordt voor minderjarigen of bij grote bedragen verboden, om kwetsbaren te beschermen tegen het aangaan van te grote betalingsverplichtingen. We verlagen de maximaal toegestane boetes bij het missen van een betaling. En we verplichten het vooraf actief attenderen van gebruikers over de kosten en rentes.
  • Geven waar je recht op hebt. Het niet-gebruik van sociale regelingen is veel te hoog. Dat pakken we aan. Het kan bijvoorbeeld niet zo zijn dat iemand in armoede leeft omdat sociale diensten geen contact mogen opnemen.
  • Snelle hulp bieden bij geldproblemen. Daarom zetten wij in op vroegsignalern van schulden. Zodra schulden problematisch worden, is het in veel gevallen al te laat. We willen werkgevers en gemeenten helpen om beginnende schuldenproblematiek sneller op te sporen en dit effectief op te pakken voor de situatie escaleert.
  • Laagdrempelige hulp bij geldproblemen. Als rekeningen zich opstapelen raken veel mensen in de stress. Zij durven de stap naar de schulphulpverlening vervolgens niet te nemen. Gemeentes moeten in gesprek gaan met mensen die hun brieven niet beantwoorden en structurele betalingsachterstanden hebben. Ook moet er een meldplicht bij de gemeente zijn voor aanbieders van vaste lasten als rekeningen structureel niet betaald worden. Geldproblemen uit handen nemen. Het armoede- en schuldenbeleid van gemeenten moet gericht zijn op het zo snel mogelijk ontzorgen van mensen met problematische geldzorgen. Wij willen dat professionals zo vroeg mogelijk meehelpen om orde op zaken te stellen en zo nodig overgaan op schuldhulpverlening.
  • Mensen weerbaar maken. Na een schuldhulpverleningstraject is de kans op terugval groot. We willen dat mensen weerbaar gemaakt worden tegen terugkerende armoede. Gemeenten moeten deze doelgroep extra goed in de gaten houden en contact onderhouden om de geldsituatie bespreekbaar te houden.

 

Standpunten PvdA-Groen Links

  • We helpen mensen met problematische schulden
  • Aanpak niet-gebruik van inkomensondersteunende regelingen. Zolang er nog toeslagen bestaan, gaat de overheid mensen actief benaderen om hen te doen toekomen waar zij recht op hebben. Dat doet zij door bestanden en gegevens slim te koppelen – met een wettelijke grondslag en aandacht voor de bescherming van persoonsgegevens. Dit gebeurt bij life-events, zoals verlies van werk, geboorte, scheiding, verhuizing of overlijden. Ook zetten we verder in op gemeentelijke loketten waar mensen in één keer overzicht krijgen waar zij recht op hebben en waar zij alle regelingen in één keer en met één formulier kunnen aanvragen. Al deze communicatie moet op B1-taalniveau zijn, ook richting niet-rechthebbenden. We zorgen dat de Belastingdienst, Toeslagen en UWV hier ook stappen in zetten.
  • De grote groep minima die geen aangifte doet voor de inkomstenbelasting wordt voortaan proactief benaderd door de fiscus als ze geld terugkrijgen over de afgelopen vijf jaar.
  • Vast betalingsmoment. Uitkeringen, toeslagen en andere vormen van inkomensondersteuning worden voortaan op één vast moment uitbetaald. De zorgpremie, gemeentelijke- en waterschapsbelasting, huren bij corporaties, verzekeringen, gas, licht en water en betalingsregelingen bij de Rijksincassodienst worden zoveel mogelijk op één vast moment geïnd. Als het betalingsmoment in de feestdagen valt, krijgen mensen hun inkomen daarvoor en niet daarna.
  • Schulden voorkomen. We leggen consumentenkredieten en woekerrentes aan banden omdat deze mensen veel te vaak in de schulden brengen. Bij Buy Now Pay Later (BNPL) leggen we vast dat minimaal een derde van de aankoopprijs vooraf wordt betaald. In fysieke winkels verbieden we BNPL, de minimumleeftijd verhogen we naar 21 jaar, we maximeren het rentetarief dat gevraagd mag worden en we verplichten dat BNPL-diensten transparant zijn over hun verdienmodel. Als bedrijven niet aantoonbaar hebben gecontroleerd of mensen de aankopen wel konden betalen en de minimumleeftijd hebben, vervalt de schuld. Ook komt er meer aandacht voor financiële educatie op scholen, zodat jongeren leren verantwoord om te gaan met geld.
  • Een overheid die meer schuldenleed voorkomt. We stoppen de handel in schulden door incassobureaus. Daarnaast verlagen we de maximale incassokosten en rente op krediet. Deurwaarders brengen we in overheidsdienst, waarbij we zorgen dat mensen voortaan te maken hebben met één deurwaarder die per regio opereert, in plaats van tien verschillende. Deurwaarders krijgen een wettelijke taak om schulden te helpen voorkomen en we verplichten hen om melding te maken bij de gemeentelijke schuldhulp, net zoals dat geldt voor verhuurders, energie- en waterbedrijven en zorgverzekeraars, zodat mensen snel hulp krijgen
  • Schulden bij de overheid. Overheidsinstanties stoppen met excessieve boetes op wanbetaling, en er komt één Rijksincassodienst die betalingen int voor de Belastingdienst, het UWV, SBV, DUO, het CAK, CJIB, waterschappen en gemeenten. Er komt een portaal voor alle openstaande boetes, schulden, heffingen en dagvaardingen. Zorgverzekeraars dragen klanten met een betaalachterstand niet langer over naar het CAK, maar aan de gemeente die op haar beurt achterhaalt wat er speelt en schuldhulp aanbiedt.
  • Geen winst op menselijk leed. Schuldhulpverlening mag alleen nog worden uitgevoerd door partijen zonder winstoogmerk. Zo voorkomen we dat mensen in een hopeloze situatie ten prooi vallen aan ‘hulpverleners’ die uit zijn op winstbejag. Het financieringsstelsel gaat op de schop, zodat mensen niet meer hun eigen bewindvoering hoeven te financieren vanuit de bijzondere bijstand.
  • Betere aanpak van problematische schulden. We moedigen mensen aan om hulp te vragen bij schulden. We voeren een landelijke pauzeknop in: zodra je hulp vraagt, gaat de inning van nieuwe schulden op pauze. Wanneer iemand schuldhulp accepteert, vervalt beslag op loon, goederen of uitkering. Iedereen die onder het sociaal minimum dreigt te komen door schulden, krijgt automatisch recht op een betalingsregeling. Gemeenten krijgen meer bevoegdheden om deze betalingsregelingen af te dwingen bij schuldeisers. Wanneer tweederde van de schuldeisers akkoord is, maken we de schuldenregeling bindend. Om ervoor te zorgen dat mensen niet door het ijs zakken, verhogen we de beslagvrije voet tot het sociaal minimum en helpen we mensen met de afbetaling van problematische schulden. Als dat nodig is, bieden we ze een traject richting opleiding, werk of vrijwilligerswerk.


Er komen landelijke richtlijnen voor de organisatie van nazorg, gemeenten krijgen daarvoor meer middelen. We onderzoeken de mogelijkheid voor een generaal pardon en stellen hier een commissie voor in. Huisuitzettingen, zowel door woningcorporaties als particuliere verhuurders, kunnen enkel nog wanneer er sprake is van criminele activiteiten en niet meer vanwege betaalachterstanden. Het afsluiten van gas, water en licht wordt verboden.

 

Standpunten PVV

Geen direct vindbare standpunten over schulden en armoede in relatie tot schuldhulp en  incasso.

 

Standpunten BBB

  • We ontmoedigen de schulden-industrie waarin bedrijven geld verdienen aan de schulden van mensen die al in de problemen zitten. Het onderling doorverkopen van openstaande vorderingen van burgers wordt verboden en het recht van dagvaarding door incassobureaus wordt beperkt.
  • We onderzoeken de mogelijkheid van een geregistreerde schuldhulpregeling. Het doel is dat we voorkomen dat mensen die in geldnood zitten, nog verder in de problemen komen door nog verder oplopende Schulden.
  • We zetten ook in op duidelijke voorlichting om beter met geld om te gaan.
  • We richten een microkredietinstelling op, die zich richt op sociale schuldhulpverlening. Deze kredietinstelling herfinanciert schulden en begeleidt burgers naar een schuldenvrije toekomst.

 

Standpunten Partij voor de Dieren

  • We gaan mensen met hoge schulden beter en sneller helpen. Schuldhulp bereikt nu nog veel te weinig mensen. Het moet makkelijker worden om hulp te vragen en we maken schuldtrajecten korter, zodat mensen sneller verder kunnen met hun leven. Dat scheelt bovendien in maatschappelijke kosten.

 

Standpunten D66

  • Sneller uit de schulden. Er zijn 1,4 miljoen mensen in Nederland voor wie schulden een serieus probleem vormen. Dat zijn er 1,4 miljoen te veel. Meer dan de helft van deze groep werkt. Schulden leiden er vaak toe dat mensen met genoeg inkomen toch niet rond kunnen komen. Het is een groot maatschappelijk probleem, waar een steeds groter deel van de mensen mee te maken krijgt. D66 wil menswaardig en zo efficiënt mogelijk mensen in financiële nood helpen. Het kwijtschelden of opkopen van een schuld kan ervoor zorgen dat het niet van kwaad naar erger gaat in een gezin. Geldproblemen van vandaag ondermijnen de mentale gezondheid en keuzes van morgen.
  • Online bestellen op afbetaling (Buy Now, Pay Later-diensten) wordt beter gereguleerd om het ontstaan van schulden te voorkomen. We ontmoedigen doorlopende leningen voor luxegoederen. Er komt ook een zorgplicht bij de schuldeiser als hieruit schulden ontstaan.
  • We zetten in op financiële geletterdheid bij jongeren, als een belangrijk instrument om schulden tegen te gaan. Financiële begeleiding moet beschikbaar zijn bij ingrijpende gebeurtenissen (zoals op jezelf gaan wonen) en er wordt nog meer ingezet op vroeg signalering.
  • Kredietregistratie wordt een wettelijke taak met publieke waarborgen. Na het doorlopen van het wettelijke of het minnelijke traject, komt je registratie in het BKR automatisch te vervallen, zodat schulden je niet blijven achtervolgen.
  • Schuldhulpverlening moet breder toegankelijk worden, ook voor ondernemers en mensen met beginnende schulden. Daarnaast moeten mensen met een hoger inkomen of een koophuis ook toegang hebben tot schuldhulpverlening. Schuldhulpverlening moet mensen weer perspectief geven met één traject, één plan en één regisseur. Wij voeren een keurmerk in voor bewindvoerders, zodat malafide bewindvoerders worden geweerd.
  • We zetten het samenvoegen van het minnelijke- en wettelijke schuldhulptraject door. Er wordt alleen getoetst door de rechter als dat strikt noodzakelijk is. De ‘pauzeknop’ waarmee mensen met schulden een aflossingspauze kunnen krijgen van twee maanden per jaar, wordt wettelijk verankerd.
  • Werken met saneringskredieten wordt de standaard bij alle schuldregelingen. Bij schulden bij de overheid is er nu nog te weinig oog voor voldoende leefgeld bij afbetaling.

 

Standpunten SP

  • Met een landelijk aanvalsplan gaan we armoede en schulden bestrijden en ook voorkomen.
  • Armoede onder kinderen moet zo snel mogelijk worden uitgebannen.
  • Mensen met schulden worden voortaan beter geholpen, door goede en toegankelijke schuldhulpverlening en met één herkenbaar verwijsloket.
  • Incassobureaus die zich misdragen verliezen hun vergunning.
  • Deurwaarders en bewindvoerders mogen niet langer commercieel zijn, dit wordt een publieke taak.
  • De maximale rente op kredieten wordt verlaagd. Voedselbanken moeten overbodig worden.

 

Standpunten Volt

  • Een nationale aanpak tegen schulden
  • Wanneer mensen eenmaal in armoede zitten, komen ze er moeilijk weer uit. Dit weten we al lang, maar er wordt onvoldoende gedaan om dit probleem op te lossen. Daarbij is armoede een verdienmodel geworden voor bedrijven die schulden innen. Door de bezuinigingen die zijn gedaan op preventie raken mensen te makkelijk in armoede. We willen een nationaal schuldenpardon voor mensen die in armoede leven én mensen met problematische schulden.
  • We willen goede nazorg voor mensen die door problematische schulden last hebben van stress eneen slechtere gezondheid.
  • Het achteraf betalen moet zo veel mogelijk aan banden worden gelegd. Volt wil dat het verplicht aanbieden van achteraf betalen door winkels uit de wet wordt gehaald en dat voor achteraf betalen dezelfde regels gelden als voor andere leningen en kredieten.
  • We willen af van het verdienmodel van de schuldenindustrie.
  • Fors investeren in preventie van schulden door middel van scholing over financiën, door samenwerking te bevorderen bij vroegsignalering en door als overheid te zorgen voor duidelijke hulp en nazorg bij problematische schulden.

 

Standpunten CDA

  • Ongeveer één op de twaalf gezinnen heeft problematische schulden en één op de vijf gezinnen tobt over zijn financiën. Maar mensen durven zich vaak pas te melden als ze diep in de schulden zitten. Het moet makkelijker worden voor mensen die in de schulden zitten om eerder de stap te zetten naar hulp. Daarmee worden grotere problemen voorkomen. Om hulp vragen wordt makkelijker als de overheid leert samenwerken met maatschappelijke organisaties die gezinnen helpen uit de schulden te komen, zoals schuldhulpmaatjes en de diaconie van de kerk.
  • Het ondersteunen van mensen met schulden laten we niet meer over aan de markt. Schuldhulpverlening is een taak die wordt uitgevoerd door publieke of maatschappelijke organisaties. Het verdienmodel achter de schuldenindustrie wordt aangepakt. Boetes bij te laat betalen worden beperkt en woekerrentes verboden. Fintech-aanbieders van uitgesteld betalen en gokaanbieders die de veroorzakers zijn van veel schulden, worden zwaarder gereguleerd en belast.
  • Geldzorgen en schulden zorgen voor veel stress, ziekteverzuim en minder arbeidsproductiviteit bij werknemers. Het is in het belang van werkgevers en werknemers om dit aan te pakken. Samen met het bedrijfsleven werken we aan het bewustzijn om schulden tijdig te signaleren en samen met sociale diensten en maatschappelijke organisaties passende hulp te organiseren.
  • Gemeenten moeten de ruimte hebben om alle schulden van gezinnen en andere huishoudens over te nemen zodat een huishouden nog maar één schuldeiser heeft en er een overzichtelijke situatie overblijft. Dit scheelt veel stress en geeft meer mogelijkheden voor een haalbaar traject, waardoor het gezin niet jarenlang in een uitzichtloze situatie vast zit.

 

Standpunten Forum voor Democratie

Geen direct vindbare standpunten over schulden en armoede in relatie tot schuldhulp en  incasso.

 

Standpunten ChristenUnie

Voorkomen van schulden

Het is in Nederland te makkelijk geworden om in een moeras van schulden te belanden. Consumenten moeten beter beschermd worden tegen het aangaan van financiële verplichtingen. Buy now, pay later (BNPL) is als betalingsmethode enorm in opkomst. Door dit soort betaalmethodes vervaagt de norm om alleen iets te kopen bij voldoende geld op de rekening. Het verdienmodel van deze diensten is niet het innen van de oorspronkelijke vordering, maar de kosten voor te late betalingen. Ook de overheid moet zorgen dat zij zelf minder vaak veroorzaker is van grote schulden. De aanpak ‘geldzorgen, armoede en schulden’ wordt met eenzelfde voortvarendheid voortgezet onder coördinatie van één bewindspersoon.

  • Een einde aan Buy Now, Pay Later (BNPL) diensten. In Europees verband pleiten we voor een verbod op BNPL-diensten. Tot die tijd nemen we forse maatregelen om de schade van BNPLdiensten te verminderen. BNPL-diensten worden onder de Richtlijn Consumentenkrediet gebracht zodat er strengere voorwaarden gaan gelden. De partijen moeten duidelijker waarschuwen over de kosten van te laat betalen. Boven een openstaand bedrag van € 100 mag geen nieuwe aankoop via BNPL geaccepteerd worden. Jongeren moeten beter beschermd worden tegen het aangaan van grote schulden bij BNPL-diensten. Hiervoor moet de leeftijdscheck écht gehandhaafd worden. In fysieke winkels mag BNPL niet meer worden aangeboden als betaalmogelijkheid.
  • Verbeter campagnes tegen lenen en BNPL-diensten. De waarschuwingscampagne ‘Geld lenen kost geld’ is voor velen te cryptisch. Er komt daarom een betere waarschuwingscampagne om te waarschuwen voor de gevolgen van BNPL en andere manieren om geld te lenen.
  • Signaleer schulden vroegtijdig. Er is veel verbeterd in de vroegsignalering van schulden door de vastelastenpartijen richting gemeenten. Dit is een waardevol instrument wat verder ontwikkeld moet worden. Gemeenten moeten meer instrumenten krijgen om op een goede manier vervolg te geven aan de signalen.
  • Geen wanbetalersregeling Zorgverzekeringswet meer. De Raad voor de Rechtspraak heeft de regeling als één van de buikpijndossiers bestempeld. De regeling is onoverzichtelijk en brengt mensen in verdere financiële problemen.
  • Verbied afbetaling bij consumentenproducten. De gulden regel in het leven is: de kost gaat voor de baat uit. Het op afbetaling kopen van consumptiegoederen wordt verboden voor aankopen tot € 1000. Zo blijft het wel mogelijk om grote aankopen, zoals een auto, gespreid te betalen, maar wordt voorkomen dat kleine aankopen tot grote schulden kunnen leiden.
  • Verlaag de maximale kredietrente. Juist degenen die krediet nodig hebben, komen vanwege hoge rentepercentages in de problemen. Gemeentelijke en commerciële kredietverleners mogen niet bovenmatig verdienen aan het verstrekken van kredieten. Daarom mogen kredietpercentages voortaan maximaal 3% meer dan de kapitaalmarktrente bedragen.
  • Pak de doorverkoop van schulden aan. Alle schuldeisers hebben een zorgplicht naar de schuldenaar. Schuldeisers moeten meer aantoonbare activiteiten ondernemen voor ze een derde inschakelen voor het innen van de schuld. Het doorverkopen van schulden wordt aan banden gelegd. Vorderingen mogen maximaal één keer worden doorverkocht, en de oorspronkelijke eigenaar houdt een zorgplicht.
  • Financiële educatie op middelbare scholen. In het onderwijs curriculum wordt aandacht besteed aan financiële educatie.

Een einde aan de incasso-industrie

Rond het innen van schulden is een volledige industrie ontstaan van incassobureaus, deurwaarders en schuldopkopers. Perverse prikkels in huidige wetgeving rond schulden en incassodienstverlening leiden tot een verdienmodel ten koste van kwetsbare mensen. Langdurige beslagleggingen van opgekochte schulden waarvan de rentelasten zo hoog zijn dat je zelfs met een modaal salaris er nooit vanaf zou kunnen komen. Hoe kwetsbare mensen uit huis gezet worden, terwijl de kosten die zo op de samenleving worden afgewenteld vele malen groter zijn dan de betalingsachterstand die is ontstaan. De schuldenindustrie is veel te ver doorgeslagen en moet een halt worden toegeroepen. Het incassosysteem moet op de schop. Het systeem is kapot en ongelofelijk duur.

  • Geef deurwaarders een sociale rol. Deurwaarders krijgen een andere rol die niet enkel gericht is op executie van het vonnis, maar gericht is op een duurzame oplossing. Zij ervaren nu een perverse prikkel om een zaak aan de rechter voor te leggen, ook al weten ze bij voorbaat dat er geen geld te halen is. Er is geen (financiële) prikkel om de belangen van de schuldenaar of de maatschappij te behartigen. Een duurzame oplossing betekent bijvoorbeeld dat deurwaarders een regierol krijgen voor meerdere schuldeisers en kunnen verwijzen naar schuldhulpverlening of beschermingsbewind, in ruil voor het pauzeren van het innen of zelfs kwijtschelden van de vordering. Deurwaarders krijgen hiervoor een zorg- en meldplicht.
  • Verander het verdienmodel van deurwaarders. Een meer sociale rol van de deurwaarder betekent ook dat we met een nieuwe blik naar de bekostigingssystematiek en het verdienmodel van deurwaarders moeten kijken. We moeten naar een sociaal tarief. Hierbij kunnen we lessen trekken uit de situatie in België.
  • Een plafond voor incassokosten. Door optellende rentes en incassokosten is de openstaande schuld vaak velen malen hoger dan de oorspronkelijke vordering. De opbrengst van rente- en incassokosten wordt voor consumenten gemaximeerd op een maximaal percentage van de oorspronkelijke vordering.
  • Verken mogelijkheden om het aantal procedures te verminderen. Deurwaarders moeten vooraf inzicht kunnen krijgen in de vermogenspositie van de schuldenaar. Dit voorkomt zinloze procedures die alleen maar zorgen voor extra kosten voor de schuldenaar. Ook een vereenvoudigd betalingsbevel of het wijzigen van de perverse prikkel rond het stuiten van verjaringen zijn maatregelen om het aantal procedures te verminderen.
  • Krediettax voor consumptieve kredieten (incl. BNPL). Er komt een krediettax waarbij de kredietverstrekker een deel van het verleende bedrag moet afdragen aan een preventie-/schuldenfonds. Dit fonds kan worden ingezet voor preventie, maar ook bijdragen aan het oplossen van schulden (‘de vervuiler betaalt’).
  • Geef inzicht in openstaande schuld. Een schuldeiser moet binnen een redelijke termijn kunnen specificeren hoe de vordering tot stand is gekomen als een schuldenaar hierom vraagt. Kan een incassobureau dat niet (op tijd), dan worden hier consequenties aan verbonden. Ook wordt de Nederlandse Schuldhulproute en MijnSchuldenwijzer.nl uitgebreid en breed ingevoerd. Te beginnen met de overheidsincasso’s en op termijn ook private schulden. Op die manier kunnen incassokosten geclusterd worden, en betalingsregelingen vereenvoudigd.

Sociaal maatschappelijk incasseren wordt de norm. De overheid stimuleert en beloont bedrijven en incassobureaus die zich op innovatieve en vergaande wijze inzetten om een schuldenaar te ondersteunen, bijvoorbeeld via een incasso footprint. Sociaal maatschappelijk incasseren wordt ook de norm bij aanbestedingen van overheidsopdrachten. Overheidsorganisaties zoals het CJIB en de Belastingdienst innen hun vorderingen ook op een sociaal maatschappelijke manier, zonder het principe van no cure, no pay.


Schuldhulpverlening: de weg naar een schone lei

Slechts een klein deel van de mensen met problematische schulden wordt uiteindelijk geholpen in een schuldhulpverleningstraject. Voor veel mensen is de drempel naar de gemeente te hoog. Voor veel mensen met schulden is de drempel naar vrijwilligersorganisaties, zoals SchuldHulpMaatje, kleiner. Alleen al om die reden zijn deze organisaties goud waard. We willen naar een situatie waarin het hebben van problematische schulden geen eindvonnis is zonder perspectief, maar een situatie waarin mensen een tweede kans hebben.

  • Geen voorkeurspositie voor de overheid. Overheidsorganisaties, waaronder de Belastingdienst, zijn de grootste schuldeisers en ook vaak zelf een sta-in-de-weg bij het oplossen van schulden. Door normalisering van hun positie is een schuldenregeling eerder mogelijk.
  • Schuldhulpmaatjes zijn cruciaal. Schuldhulpmaatjes worden vaker ingezet om naast iemand met schulden te staan en deze persoon gedurende het hele traject te begeleiden. De rol van vrijwilligers moet beter worden verankerd in het schuldhulpverleningsbeleid. Samenwerken is goed, maar het mag geen wegschuiven worden naar de vrijwilliger. De rolverdeling moet vast komen te liggen binnen een plan van aanpak zodat iedereen weet wat hij kan verwachten en de professional verantwoordelijk blijft.
  • Vaker saneringskredieten. Saneringskredieten bieden schuldenaren rust en perspectief. Alle schuldeisers worden in één keer afgelost en het incasso-circus valt stil. Het instrument van saneringskredieten moet vaker worden ingezet.
  • Zet de beslagvrije voet op 100% van het sociaal minimum. We willen dat het sociaal minimum de absolute ondergrens is en niemand van een bedrag onder het sociaal minimum moet rondkomen. Mensen met schulden helpen we met een eerlijke schuldenregeling met perspectief op een schuldenvrije toekomst waarbij het sociaal minimum in alle situaties gewaarborgd is.
  • Garandeer het Vrij te laten bedrag (VTLB). Gemeenten mogen geen schuldenregeling aanbieden die onder het VTLB uitkomt. Wanneer schuldenaren daardoor geen afloscapaciteit hebben, kunnen mensen rechtstreeks een beroep doen op de Wet schuldsanering natuurlijke personen.
  • Kwaliteit schuldhulpverlening omhoog. De verschillen tussen gemeenten zijn groot, in sommige gevallen te groot. Er komt daarom een kwaliteitskader waarin minimumeisen worden vastgelegd.
  • Verkort de maximale termijn om tot minnelijke regeling te komen. De aflosperiode is recent verkort naar 18 maanden. Maar het duurt nog te lang voordat iemand in een schuldenregeling zit. Deze fase zou niet langer mogen duren dan 6 maanden.
  • Nazorg na schuldhulpverleningstraject. Om te voorkomen dat iemand opnieuw terugvalt in een problematische financiële situatie is nazorg van belang. Zeker nu de aflosperiodes in de minnelijke en wettelijke schuldsanering verkort zijn, is dit extra belangrijk. Een nazorgtoets kan helpen om in te schatten wat voor nazorg iemand nodig heeft. Nazorg krijgt een betere wettelijke verankering in de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening.

 

Standpunten SGP

Schulden bestrijden. Veel mensen leven zo krap, dat ze niet kunnen sparen. Honderdduizenden gezinnen hebben ‘problematische’ schulden. Mensen met schulden mogen niet aan hun lot worden overgelaten.

  • Er komt een maatschappelijke alliantie van bedrijven, kerken en maatschappelijke organisaties om mensen met geldzorgen bij te staan.
  • Een landelijk schuldendashboard moet inzicht bieden in het voorkomen en tegengaan van schuldenproblematiek.
  • De verslavende gokindustrie moet worden opgedoekt.
  • Er komt één centraal incassopunt voor lokale en landelijke overheidsincasso’s.
  • Malafide incassobureaus die toch al kwetsbare personen en gezinnen nóg dieper in de problemen brengen, worden hard aangepakt.

 

Standpunten Denk

Schulden mogen niet als een langjarige straf ervaren worden. We nemen bewezen maatregelen uit het land over. Dat houdt in dat de overheid meer schulden gaat kwijtschelden en bedrijven dienen menswaardig om te gaan met mensen als zij schulden incasseren.

 

Standpunten JA21

Geen direct vindbare standpunten over schulden en armoede in relatie tot schuldhulp en  incasso.